Osnovan prvi istraživački klaster u Republici Srpskoj

U Republici Srpskoj je osnovan prvi Klaster za jačanje istraživanja i tehnološkog razvoja u oblasti medicine i zdravstvenih nauka „HEALTH RTD CLUSTER“.
Projekat u okviru koga je osnovan klaster je finansiran sredstvima Okvirnog programa 7 (FP7), specifični program “Regioni znanja” koji ima za cilj da ojača istraživački potencijal evropskih regiona, naročito podsticanjem i pružanjem podrške razvoju regionalnih “klastera zasnovanih na istraživanju” širom Evrope, zajedničkim učešćem univerziteta, istraživačkih institucija, preduzeća i regionalnih vlasti (tzv. „triple helix“). Projekat se realizuje u okviru evropskog konzorcijuma koga čine 23 institucije iz Španije, Njemačke, Italije, Mađarske, Rumunije i iz Bosne i Herzegovine.

Grad Prijedor je za potrebe ovog klastera dao na korištenje kancelariju u Poslovnom centru Prijedor, koja je renovirana  i opremljena sredsvima partnera na projektu AMI 4 EUROPE. Za predsednika Upravnog odbora klastera izabran je Dr Siniša Mutić iz Opšte bolnice Prijedor, a za predsednika Skupštine klastera Mr Ozren Kordić sa Medicinskog fakulteta Univerziteta u Banjoj Luci.

Inicijativa za osnivanje klastera je pokrenuta u okviru trodnevne radionice na Mrakovici gde je potpisan Memorandum o razumevanju povodom osnivanja klastera za jačanje istraživanja i tehnološkog razvoja u oblasti zdravstva i medicinskih nauka u Republici Srpskoj. Podršku uspostavljanju klastera dali su i predstavnici Vlade Republike Srpske. U ime Ministarstva nauke i tehnologije RS skupu se obratio ministar, prof.dr Jasmin Komić, koji je istakao značaj formiranja ovakvog klastera za nauku u RS. Predstavnik Ministrstva zdravlje i socijalne zaštite Republike Srpske, prof. dr Milan Skrobić, istakao je da je formiranje klastera u liniji sa naporima koje ovo ministarstvo čini s ciljem sveukupnog poboljšanja sistema zdravstvene zaštite u RS.

Članovi novonastalog klastera su:

1. Medicinski fakultet Univerziteta u Banjoj Luci,
2. Medicinski fakultet Univerziteta u Istočnom Sarajevu,
3. Prirodno- matematički fakultet Univerziteta u Banjoj Luci,
4. Elektrotehnički fakultet Univerziteta u Banjoj Luci,
5. Klinički Centar Banja Luka
6. Opšta bolnica Prijedor
7. Agencija za ekonomski razvoj opštine Prijedor PREDA-PD
8. Euro projekt centar Banja Luka
9. Paroco B, Banja Luka

Ciljevi klastera su:

• jačanje istraživačko- razvojnih kapaciteta u oblasti medicine i zdravstvenih nauka, usmjeravanje društva ka inovacijama i podizanje opšteg nivoa tehnologija u privredi i obezbjeđivanje konkurentnosti robe i usluga na domaćem i svjetskom tržištu,
• uspostavljanje međunarodne saradnje radi brže integracije u svjetske naučne, privredne, društvene i kulturne tokove i uključivanje u evropski istraživački prostor, edukacija, razmjena informacija među članovima,
• povezivanje privrede i nauke u oblasti medicine i zdravstvenih nauka u srodnim djelatnostima, unaprijeđenje uslova obavljanja djelatnosti istraživanja, tehnološkog razvoja u oblasti medicine i zdravstvenih nauka te
• praćenje tehničko tehnoloških dostignuća u ovoj oblasti i usklađivanje zajedničkih interesa.

sa prioritetima u oblasti medicinskog imidžinga, biotehnologija, nanomedicine i informaciono-komunikacijskih tehnologija (IKT) u oblasti zdravstva.

Sam klaster je napravljen po Triple helix pristupu gdje istraživački vođeni klasteri u Fp7 RoK tematskoj oblasti moraju biti sastavljeni iz minimum tri vrste organizacija:

– Organizacije koje se bave istraživanjem (univerziteti, istraživačke organizacije, istraživačke profitne organizacije);

– Poslovni sektor ( velika, mala i srednja preduzeća po definiciji EC);

– Regionalne/lokalne institucije ( lokalna i regionalna uprava, razvojne agencije)

Prije osnivanja klastera partneri iz RS/BiH na projektu AMI 4 EUROPE su radili na dokumentu „Inicijalna analiza“. Cilj ovog dokumenta je definisati zajedničku naučnu bazu o stanju u Medicinskom imidžingu (Medical Imaging state-of-the-art) i stručnjacima iz ove oblasti u RS / BiH. Ovaj izvještaj treba dati pregled naučnih i ne-naučnih institucija s odgovarajućim zainteresovanim stranama, odnosno stručnjacima iz ove oblasti. Takođe, prikazane su i strategije, programi i politike koje utiču na MI (medicinski imidžing) i AMI (napredni medicinski imidžing). Poseban segment ovog Izvještaja je regionalni pregled službenih statističkih podataka za RS koji je u vezi sa obrazovanjem i S&T područjem, zdravstvenim sistemom, demografskim pokazateljima i drugim važnim podacima potrebnim za socijalni i ekonomski uticaj na MI u Republici Srpskoj.

Ova početna analiza je dala relevantne činjenice i zaključke koji su se koristili za izradu SWOT analize i analizu vrijednosnog lanca (Value chain analysis). U sklopu ove SWOT analize i analize lanca vrijednosti u Republici Srpskoj i Bosni i Hercegovini, različiti pokazatelji su posmatrani i evaluirani za područje medicinskog imidžinga (MI) i naprednog medicinskog imidžinga (AMI). Ova SWOT analiza je nastala kao rezultat, odnosno kao nastavak prethodne inicijalne analize za istu regiju, koja je preslikala najvažnije strategije, politike i programe koji se više ili manje odnose na MI i AMI sektor, ali bez namjere da izvrši detaljnije procjene ili napravi procjenu vrijednosti. Republici Srpskoj u BiH još uvijek nedostaju važna i strateška ulaganja i investicioni partneri. Dakle, nivo korištenja modernih tehnologija u medicinskom imidžingu i naprednom medicinskom imidžingu nije zadovoljavajući i zahtijeva poboljšanje. Glavni razlog je nedostatak skupe i moderne opreme, kao i prateće infrastrukture. No, s druge strane, postoji nedostatak raspoloživih kvalifikovanih stručnjaka i radnika na domaćem tržištu rada.

Kao direktna podrška implementaciji medicinskog imidžinga i naprednog medicinskog imidžinga, komercijalni sektor (dobavljači opreme) nije dobro razvijen i ne pruža svu potrebnu podršku. Naime, u Republici Srpskoj postoji mali broj preduzeća koje se bave opremom za MI I AMI. Međutim, ova preduzeća takođe nemaju ozbiljnu podršku iz nacionalnih i regionalnih finansijskih programa podrške. Takođe, regionalna preduzeća su suočena s nedostatkom povezivanja i veza sa istraživačkim ustanovama i univerzitetima.

Osnivanjem klastera želimo da pokušamo da razvojem kvalitetnih projekata i strategija sa partnerskim organizacijama iz zemalja Evropske unije, doprinesemo poboljšanju situacije u ovim oblastima.

Više  o klasteru na zvaničnoj prezentaciji  www.rtdcluster-health.rs.ba